Αρχική / Πρόσωπα/Πορτρέτα / Μαθήτριες και Μαθητές / Κατερίνα / Τροφή για σκέψη
Η περίπτωση της Κατερίνας μάς γέννησε μια σειρά από σκέψεις και προβληματισμούς. Σήμερα πήραμε την άδεια να της κάνουμε μερικές ερωτήσεις. Για να σας βάλουμε στο κλίμα, κρίναμε σκόπιμο να σας ξαναπαρουσιάσουμε εν συντομία τη μαθήτρια.
✎ Αλέξανδρος Τόλιας, Νικόλαος Βότσης, Αριστομένης-Ζευς Κωτάτης
Η Κατερίνα ήταν ένα κορίτσι περήφανο για την πατρίδα του, όπως άλλωστε φανερώνουν και τα ίδια της τα λόγια:
«Η χαρά μου να δω την πατρίδα μου ήταν απερίγραπτη. […] Εκείνα τα χρόνια είδα για πρώτη φορά στη ζωή μου τον Φύρερ μας, κάτι που θα μείνει χαραγμένο για πάντα στη μνήμη μου. […] Τον Απρίλιο της φετινής χρονιάς είχα τη χαρά να δω τους στρατιώτες μας να εισέρχονται νικητές στην Αθήνα».
Σε ηλικία 9 χρονών, η Κατερίνα γράφτηκε στην Ένωση Γερμανίδων Νεανίδων, παρόλο που στη συγκεκριμένη ναζιστική οργάνωση γίνονταν δεκτά μόνο κορίτσια μεταξύ 14 και 18 ετών. Για τα κορίτσια μικρότερης ηλικίας, υπήρχε η Ένωση Κορασίδων, αν και η Κατερίνα ήταν μικρή και γι’ αυτή την οργάνωση, αφού στις τάξεις της εντάσσονταν μόνο κορίτσια ηλικίας 10-14 ετών. Παρ’ όλα αυτά, όπως γράφει η ίδια, το 1934 οργανώθηκε στην Ένωση Γερμανίδων Νεανίδων.
Η Ένωση Γερμανίδων Νεανίδων ιδρύθηκε από το χιτλερικό καθεστώς, με σκοπό τη χειραγώγηση των έφηβων κοριτσιών μέσα από την προπαγάνδιση και την εξύμνηση της ναζιστικής ιδεολογίας. Μεταξύ άλλων, η οργάνωση καλλιεργούσε στα κορίτσια την «πίστη στην πατρίδα». Στην ίδια αρχή βασιζόταν και η λειτουργία της γνωστής σε όλους μας Χιτλερικής Νεολαίας, με τη διαφορά ότι απευθυνόταν μόνο σε αγόρια. Η Ένωση Γερμανίδων Νεανίδων προσέφερε στα μέλη της ποικίλες δραστηριότητες, κρύβοντας τους πραγματικούς της σκοπούς πίσω από ένα εκλεπτυσμένο παιδαγωγικό προσωπείο. Η ένταξη στην Ένωση Γερμανίδων Νεανίδων και στη Χιτλερική Νεολαία δεν άργησε να γίνει υποχρεωτική. Στόχος της Χιτλερικής Νεολαίας ήταν να επιβάλει στα αγόρια την απαραίτητη πειθαρχία για τη δημιουργία μιας αξιόμαχης πολεμικής μηχανής. Από την άλλη, προτεραιότητα της Ένωσης Γερμανίδων Νεανίδων ήταν η αφύπνιση του αισθήματος της «εθνικής κοινότητας» και η σωματική άσκηση για την «ανάδειξη της γυναικείας χάρης».
Στο σημείο αυτό αναρωτιόμαστε αν η Κατερίνα αγνοούσε ή μήπως δεν ήθελε να δει την κατάσταση που επικρατούσε στην Ελλάδα.
Η μαθήτρια συνέταξε το βιογραφικό της σημείωμα τον Ιούνιο του 1941. Είχε προηγηθεί η παράδοση των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων στις 23 Απριλίου 1941, σε συνδυασμό με την κατάληψη και τη λεηλασία της χώρας από τους Γερμανούς. Επίσης, δεν μπορεί να μην γνώριζε ότι μια από τις συμμάχους χώρες της Γερμανίας, η Ιταλία, είχε επιτεθεί λίγους μήνες νωρίτερα στην Ελλάδα.
Κι όμως, παρ’ όλα τα δεινά της χώρας και τους χιλιάδες νεκρούς, η μαθήτρια εξακολουθεί να εκδηλώνει την ευφορία της για τη θριαμβευτική είσοδο των Γερμανών στρατιωτών στην Αθήνα και να γράφει ότι η στιγμή που είδε για πρώτη φορά τον Φύρερ στη Γερμανία έχει μείνει χαραγμένη για πάντα στη μνήμη της.
Η στάση της μας φαίνεται ακατανόητη και μας γεννά μια σειρά από ερωτήματα.
Στην πραγματικότητα, είναι απίθανο να είχε πλήρη άγνοια της κατάστασης. Ή μήπως εθελοτυφλούσε; Πόσο πιθανό είναι να μην ήθελε να δεχτεί την αλήθεια, τυφλωμένη καθώς ήταν από τη ναζιστική ιδεολογία; Ή μήπως η Ένωση Γερμανίδων Νεανίδων είχε κάνει τόσο καλή δουλειά με την αποτελεσματική πλύση εγκεφάλου των μελών της; Ευθυνόταν η οργάνωση για το γεγονός ότι η μαθήτρια είχε μάθει να κλείνει τα μάτια στην πραγματικότητα; Μάλλον ναι, αλλά θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο να πάρουμε ευθέως απάντηση από την ίδια τη μαθήτρια, διότι είναι τρομακτικό να διαπιστώνουμε ότι υπήρχαν άνθρωποι σαν την Κατερίνα, οι οποίοι είχαν ηρωοποιήσει τον Χίτλερ, σε βαθμό να κλείνουν τα μάτια στα μαρτύρια των συνανθρώπων τους.
