Home / Geschichte bewegt / 17 Jahre Begegnungen / 5 Μαΐου 2016 Να έχετε το θάρρος να κυνηγάτε τα όνειρά σας!
5 Μαΐου 2016
Να έχετε το θάρρος να κυνηγάτε τα όνειρά σας!
Στο πρώτο μέρος της φετινής μαθητικής συνάντησης ασχοληθήκαμε με τη γενοκτονία των Εβραίων της Ελλάδας στα χρόνια της γερμανικής κατοχής. Το θέμα του δεύτερου μέρους ήταν το εξής: «Οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε διάφορες φάσεις της ζωής – Επιζώντες της Κατοχής μιλούν για τις σημαντικές αποφάσεις που κλήθηκαν να πάρουν στη ζωή τους». Στην παρουσίαση που ακολουθεί, η Σοφία καταθέτει την εμπειρία της από τη συνάντηση με τους μαθητές του Λυκείου Διστόμου.
✎ Σοφία Φούγια
«Η αντίληψή μας για το παρελθόν είναι μια διαδικασία διαρκούς επαναπροσδιορισμού. Η θεραπευτική σιωπή δεν δίνει απάντηση στο ερώτημα». (Γιαν Άσμαν, αιγυπτιολόγος, καθηγητής θρησκειολογίας και πολιτισμολογίας)
Προσμονή, περιέργεια, αγωνία, ενθουσιασμός. Κάπως έτσι νιώθαμε εκείνη την Παρασκευή, περιμένοντας να υποδεχτούμε τη μαθητική ομάδα από το Δίστομο. Παρά τις πυρετώδεις προετοιμασίες των προηγούμενων εβδομάδων, δεν αισθανόμασταν την παραμικρή κούραση, ούτε και νιώθαμε την ανάγκη να παραπονεθούμε. Απεναντίας μάλιστα, οι κοινές προσπάθειες για τη σωστή προετοιμασία της μαθητικής συνάντησης μας έδινε απερίγραπτη χαρά. Δεν είχαμε καλά καλά προλάβει να φροντίσουμε για τις τελευταίες λεπτομέρειες, όταν μπήκαν στην τάξη οι καλεσμένοι μας, συνοδευόμενοι από δύο καθηγήτριες. Από τη μια στιγμή στην άλλη, βρεθήκαμε να στεκόμαστε πλάι πλάι, αλλά ήταν λες και μας χώριζαν χιλιάδες χιλιόμετρα. Για καλή μας τύχη, χάρη στη βοήθεια των καθηγητών μας καταφέραμε να ξεπεράσουμε την αμηχανία μας, να σπάσουμε τον πάγο και να έρθουμε πιο κοντά με τα άλλα παιδιά. Τα διασκεδαστικά παιχνίδια που ακολούθησαν φρόντισαν να δημιουργηθεί ένα κλίμα αμοιβαίας αποδοχής και συμπάθειας, αφού μας έδωσαν την ευκαιρία να γνωριστούμε καλύτερα και να γίνουμε φίλοι.
Πηγή: Φωτογραφικό αρχείο από τη συνάντηση μαθητών της ΓΣΑ και του ΓΕΛ Διστόμου, 2016
Το θέμα της φετινής μαθητικής συνάντησης ήταν εξαιρετικά σημαντικό και απαιτούσε απόλυτη σοβαρότητα, καθώς είχε να κάνει με τους Εβραίους της Ελλάδας στα χρόνια του ναζισμού. Τρεις μαθήτριες της ΓΣΑ είχαν προετοιμάσει μια παρουσίαση και ανέλαβαν να κάνουν την ιστορική εισαγωγή στο θέμα. Στο τέλος της πρώτης μέρας, οι εξαντλημένοι μαθητές από το Λύκειο Διστόμου και τη Γερμανική Σχολή Αθηνών ανταμείφθηκαν με έναν πλούσιο μπουφέ. Την επόμενη μέρα συναντηθήκαμε με τα παιδιά από το Δίστομο έξω από την εβραϊκή συναγωγή στον Κεραμεικό, όπου είχαμε την ευκαιρία να συλλέξουμε πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την ιουδαϊκή θρησκεία, την ιστορία της συναγωγής και της εβραϊκής κοινότητας στην Αθήνα. Αργότερα, κατά τη διάρκεια του φαγητού, η ατμόσφαιρα μεταξύ μας ήταν τόσο ζεστή και ευχάριστη, που δεν καταλάβαμε πόσο γρήγορα πέρασε η ώρα. Την επόμενη και τελευταία μέρα της μαθητικής συνάντησης, δώσαμε ραντεβού στο Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος, στο κέντρο της Αθήνας, όπου συμμετείχαμε σε μια πολύ ενδιαφέρουσα ξενάγηση. Η υπεύθυνη του μουσείου μάς έδωσε μια ζωντανή εικόνα για πολλούς τομείς της εβραϊκής ιστορίας, καθώς και για τα ήθη, τα έθιμα, τις παραδόσεις και την καθημερινή ζωή των Εβραίων.
Πηγή: Φωτογραφικό αρχείο από τη συνάντηση μαθητών της ΓΣΑ και του ΓΕΛ Διστόμου, 2016
Το Σαββατοκύριακο έκλεισε ευχάριστα με κοινό γεύμα σε μια αθηναϊκή ταβέρνα, ύστερα από πρόσκληση της Γερμανικής Πρεσβείας στην Αθήνα. Αν και βλέπαμε την ώρα του αποχαιρετισμού να πλησιάζει, δεν νιώθαμε λυπημένοι, επειδή ξέραμε ότι σύντομα μας περίμενε άλλη μία αξέχαστη μαθητική συνάντηση στο Δίστομο.
Πηγή: Φωτογραφικό αρχείο από τη συνάντηση μαθητών της ΓΣΑ και του ΓΕΛ Διστόμου, 2016
«Η χειρότερη απόφαση είναι η αναποφασιστικότητα». (Βενιαμίν Φραγκλίνος)
Βρισκόμαστε στο έτος 1952. Ο Γιάννης είναι μόλις 17 χρόνων∙ ο πατέρας του, τσαγκάρης σ’ ένα μικρό και τότε άγνωστο χωριό ονόματι Δίστομο. Οκτώ χρόνια έχουν περάσει από τότε που ο Γιάννης έχασε τη μητέρα του – ένα από τα 218 θύματα που εκτελέστηκαν εν ψυχρώ από τις δυνάμεις των Ες Ες στις 10 Ιουνίου 1944. Τα αποτρόπαια εγκλήματα εκείνης της μέρας και ο θάνατος της μητέρας του έχουν μείνει χαραγμένα για πάντα στη μνήμη του Γιάννη.
Εκείνη την εποχή, η οικογένεια τα βγάζει πέρα με μεγάλες στερήσεις. Το πενιχρό εισόδημα του πατέρα φτάνει μόλις και μετά βίας, για να συντηρήσει την οικογένεια με τα τρία παιδιά. Ο Γιάννης είναι άριστος μαθητής και έχει βάλει σκοπό να σπουδάσει. Η μεγάλη του αγάπη είναι τα Μαθηματικά. Όπως κάθε νέος της ηλικίας του, σκέφτεται το μέλλον, έχει μεγάλα σχέδια και ονειρεύεται μια ζωή μακριά από το φτωχό χωριό του. Ο Γιάννης θέλει να γίνει σπουδαίος μαθηματικός και να γνωρίσει τον κόσμο, αλλά του λείπουν τα χρήματα, για να σπουδάσει. Δυσκολεύεται ακόμα και να αγοράσει το εισιτήριο του λεωφορείου για την Αθήνα, πόσο μάλλον να νοικιάσει ένα μικρό δωμάτιο. Ο πατέρας του δεν μπορεί να τον στηρίξει οικονομικά. Κατά την άποψή του, ο γιος του πρέπει να βρει δουλειά το συντομότερο δυνατόν, να μάθει ένα επάγγελμα και να σταθεί στα πόδια του.
Μαθητική συνάντηση ΓΣΑ και ΓΕΛ Διστόμου, 2016
Μια αδιέξοδη κατάσταση;
Τι θα κάνει ο Γιάννης; Ποια απόφαση θα πάρει; Θα ακολουθήσει τις νουθεσίες του πατέρα μου; Η τραγική κατάσταση της οικογένειας περιορίζει τις επιλογές του και δεν τον αφήνει να πραγματοποιήσει τα όνειρά του. Θα υπακούσει στο καθήκον που του επιτάσσει να στηρίξει την οικογένειά του; Όπως και να το κάνουμε, είναι ο μεγαλύτερος από τα τρία αδέρφια, ένας νεαρός και γερός άντρας, ικανός να δουλέψει σκληρά με τα χέρια του. Δεν έχει χρέος απέναντι στους γονείς του να συνεισφέρει κι αυτός με τη σειρά του στο οικογενειακό εισόδημα; Από την άλλη, έχει και όνειρα, επιθυμίες και προσδοκίες για μια διαφορετική ζωή. Ο Γιάννης θα ήθελε να δοκιμάσει πολλά πράγματα στη ζωή του. Είναι νέος και βλέπει τον κόσμο να ανοίγεται μπροστά του. Θέλει να τον ανακαλύψει, να ζήσει την περιπέτεια, να διασκεδάσει, καθώς έχει στερηθεί κάθε χαρά στη ζωή του. Όμως, προτού καλά καλά προλάβει να ολοκληρώσει αυτές τις σκέψεις, κυριεύεται από ενοχές. Έχει δικαίωμα να σκέφτεται τον εαυτό του ή μήπως τον έχει τυφλώσει ο εγωισμός; Ο Γιάννης ξέρει ότι πρέπει να λογικευτεί. Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι ζοφερή. Πρέπει να υποταχθεί τη μοίρα του. Κι όμως, είναι έξυπνο παιδί. Στο σχολείο ήταν πάντοτε ο καλύτερος μαθητής. Δεν είναι κρίμα να πάει χαμένος τόσος κόπος; Βαθιά μέσα του ακούει μια φωνή να του λέει: «Εμπιστέψου τον εαυτό σου! Μη διστάζεις! Πήγαινε στο πανεπιστήμιο! Όλες οι γνώσεις του κόσμου σε περιμένουν να τις κατακτήσεις. Άδραξε την ευκαιρία. Μην περιμένεις, ειδάλλως θα είναι πολύ αργά!»
Μαθητική συνάντηση ΓΣΑ και ΓΕΛ Διστόμου, 2016
Πώς παίρνουμε αποφάσεις για τη ζωή μας;
Η προσωπική ιστορία του Γιάννη χάνεται στο πέρασμα του χρόνου. Κανείς δεν ξέρει τι απόφαση πήρε, ούτε ποιον δρόμο ακολούθησε. Τι θα κάναμε αν ήμασταν εμείς στη θέση του; Ποιες σκέψεις και ποια κίνητρα, ποιες εξωτερικές επιρροές και πιέσεις, ποια προσωπικά ενδιαφέροντα, ποιους φόβους και ποιες ελπίδες θα είχαμε αφήσει να μας οδηγήσουν; Πώς παίρνονται τελικά οι αποφάσεις; Αφήνουμε τον εαυτό μας να παρασυρθεί από τα συναισθήματα ή επιλέγουμε να υπακούσουμε στη λογική; Ζυγίζουμε πριν από κάθε απόφαση τα υπέρ και τα κατά, εξετάζοντας τις καταστάσεις με ρεαλισμό; Παίρνουμε γρήγορες και ενστικτώδεις αποφάσεις ή σταθμίζουμε προσεκτικά τις συνέπειες; Τι ρόλο παίζουν ο χαρακτήρας μας, η νοοτροπία μας, η προσωπική μας ιστορία, τα βιώματα και οι εμπειρίες μας;
Τα παραπάνω ερωτήματα έδωσαν τροφή για ζωηρή συζήτηση ανάμεσα στους μαθητές του Λυκείου Διστόμου και της Γερμανικής Σχολής Αθηνών, κατά την οποία εξετάσαμε όλες τις πιθανές επιλογές για τον Γιάννη. Παρά τη δύσκολη αρχή, η ζωή θα μπορούσε να του επιφυλάξει απρόσμενες εξελίξεις. Η περίπτωση του Γιάννη μάς συγκλόνισε, ενώ συγχρόνως μας βοήθησε να στρέψουμε το βλέμμα στον εαυτό μας και να προβληματιστούμε για τον τρόπο με τον οποίο παίρνουμε τις προσωπικές μας αποφάσεις. Και ενώ η συζήτηση είχε φτάσει στο κορύφωμά της, ανταμειφθήκαμε με την απρόσμενη παρουσία του ίδιου του Γιάννη!
Μαθητική συνάντηση ΓΣΑ και ΓΕΛ Διστόμου, 2016
Ποιος είναι στ’ αλήθεια ο Γιάννης;
Ένας ηλικιωμένος και γεροδεμένος άντρας απροσδιόριστης ηλικίας μπαίνει στην αίθουσα με σίγουρο βήμα, παρόλο που βαδίζει με τη βοήθεια ενός μπαστουνιού. Η παρουσία του είναι για όλους μας μια ευχάριστη έκπληξη. Όλα τα βλέμματα στρέφονται πάνω του. Ο Γιάννης είναι σήμερα ογδόντα ενός ετών. Παρ’ όλα αυτά, αρνείται πεισματικά να καθίσει στην καρέκλα που του προσφέρουμε. Στα επόμενα ενενήντα λεπτά, μάς μιλά για τη συναρπαστική ζωή του, ξετυλίγοντας την ιστορία ενός ολόκληρου αιώνα. Μπροστά μας ζωντανεύουν τα σημαντικά γεγονότα της ελληνικής Ιστορίας, που τα γνωρίζαμε μόνο από τα σχολικά βιβλία. Ο Γιάννης, ο οποίος ονομάζεται στην πραγματικότητα Γεώργιος Σταύρος, έχει απίστευτη ευφράδεια και αφηγείται με δύναμη και ζωντάνια στη φωνή του. Μας μιλά για τα παιδικά του χρόνια, για τη μητέρα του και για τις σπουδές του στην Αθήνα. Όταν έφτασε στην πρωτεύουσα, ήταν απένταρος. Τον πρώτο καιρό, χρειάστηκε να εργαστεί σκληρά, ενώ αργότερα κατάφερε να περάσει στη Σχολή Ευελπίδων και να σταδιοδρομήσει στον ελληνικό στρατό σπουδάζοντας παράλληλα οικονομικά. Σήμερα αναλογίζεται τα περασμένα με απέραντη ευγνωμοσύνη. Τα τραυματικά βιώματα από την παιδική του ηλικία όχι μόνο δεν κατάφεραν να λυγίσουν την ισχυρή του προσωπικότητα, αλλά έμελλε να αποτελέσουν και πολύτιμο μάθημα. Σε όλη του τη ζωή υπηρέτησε την ειρήνη, την ασφάλεια και την παγκόσμια δικαιοσύνη, κάτι που για τον ίδιο δεν έρχεται σε αντίθεση με την ιδιότητα του στρατιωτικού. Απεναντίας, στη σταδιοδρομία του δεν έπαψε στιγμή να εργάζεται για τη διαφύλαξη της ειρήνης και της ασφάλειας.
Να έχετε το θάρρος να κυνηγάτε τα όνειρά σας!
Μαθητική συνάντηση ΓΣΑ και ΓΕΛ Διστόμου, 2016
Το μήνυμα του κυρίου Σταύρου στο νεαρό ακροατήριο είναι απλό και συγκινητικό: «Να ακολουθείτε με αποφασιστικότητα τον δρόμο σας! Να έχετε το θάρρος να κυνηγάτε τα όνειρά σας, ακόμα και αν στην αρχή σάς φαίνεται αδύνατον να τα πραγματοποιήσετε. Μη χάσετε ποτέ την ανθρωπιά σας και προσπαθήστε να συμβάλετε στον εξανθρωπισμό της κοινωνίας και του κόσμου. Μην αφήσετε τον εαυτό σας να παρασυρθεί από πολιτικές ακρότητες και φανατισμούς. Κάθε ιδεολογικός ή πολιτικός φανατισμός είναι απειλή για τη δημοκρατία. Δεν χρειάζεται παρά να κοιτάξουμε την ιστορία του πλανήτη μας».
Τα 90 λεπτά κύλησαν σαν νεράκι. Οι μαθήτριες και οι μαθητές των δύο σχολείων έκαναν στον κύριο Σταύρο πολλές ερωτήσεις, στις οποίες απάντησε με μεγάλη υπομονή. Εκείνο το βράδυ δεν γνωρίσαμε μόνο τον Γιάννη –τον Γεώργιο Σταύρο–, αλλά μάθαμε πολλά και για τον ίδιο μας τον εαυτό.
Ευχαριστούμε θερμά τον κύριο Σταύρο για την παρουσία του, καθώς και την κυρία Μπενέκου, διδάκτορα Συγκριτικής Γραμματολογίας και υπεύθυνη ΣΕΠ του ΚΕΣΥΠ Λιβαδειάς, για το συναρπαστικό εκπαιδευτικό εργαστήρι.
