Αρχική / Η ιστορία συγκινεί / Κορυφαίες στιγμές / 13.03.2017 Οι νέοι θέτουν ερωτήσεις για επίκαιρα ευρωπαϊκά θέματα
13 Μαρτίου 2017
Οι νέοι θέτουν ερωτήσεις για επίκαιρα ευρωπαϊκά θέματα. Μια γραπτή συνέντευξη του Μίχαελ Ροτ, υφυπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γερμανίας, στη μαθητική ομάδα της 10ης τάξης της ΓΣΑ
Η Ευρώπη αρχίζει εκεί όπου οι νέοι άνθρωποι βάζουν τα θεμέλια, για να χτίσουν το μέλλον τους, διότι Ευρώπη σημαίνει γι’ αυτούς πατρίδα και σπιτικό. Χρέος και ευθύνη των Ευρωπαίων πολιτικών είναι να φροντίζουν για την ειρηνική συνύπαρξη των λαών στον κοινό οίκο που ονομάζεται Ευρώπη, προκειμένου να διασφαλίσουν και το μέλλον των επόμενων γενιών της ηπείρου μας. Το 2017, ο Μίχαελ Ροτ ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση της μαθητικής ομάδας του προγράμματος «Η ΓΣΑ θυμάται» να δώσει γραπτή συνέντευξη, με θέμα την Ευρώπη των νέων.
✎ Μαθητές και μαθήτριες της 10ης τάξης (2017)
Οι νέοι θέτουν ερωτήσεις για επίκαιρα ευρωπαϊκά θέματα Μια γραπτή συνέντευξη του Μίχαελ Ροτ, υφυπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γερμανίας, στη μαθητική ομάδα της 10ης τάξης της ΓΣΑ
Μαθητική συνάντηση ΓΣΑ και ΓΕΛ Διστόμου, 2017. Φωτογραφία της Σαρλόττε Έντζμαν
Ο ένας στους τέσσερις πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης απειλείται άμεσα από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Ιδίως στις χώρες της νότιας Ευρώπης παρατηρείται ραγδαία αύξηση της φτώχειας, προπάντων στους νέους. Στην Ελλάδα, σχεδόν οι μισοί από τους νέους (ηλικίας 15-25 ετών) πλήττονται από την ανεργία. Είναι ενήμεροι οι αρμόδιοι πολιτικοί της ΕΕ για τη δραματική αυτή κατάσταση;
Μίχαελ Ροτ: Ασφαλώς και είναι ενήμεροι! Εγώ ο ίδιος ταξιδεύω κάθε τόσο ανά την Ευρώπη και διαπιστώνω συχνά από πρώτο χέρι τι προβλήματα αντιμετωπίζουν οι πολίτες.
Η υπερβολικά υψηλή ανεργία των νέων είναι απαράδεκτη. Ένας από τους κύριους στόχους μας είναι να ανατρέψουμε αυτή την κατάσταση. Η οικονομική βοήθεια που δόθηκε στο παρελθόν σε χώρες όπως η Ισπανία και η Ελλάδα έχει σκοπό να συμβάλει μακροπρόθεσμα στη βελτίωση της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης των εν λόγω χωρών. Επίσης, εδώ και τρία χρόνια χρηματοδοτούμε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης στην Ελλάδα, τα οποία προσφέρουν στους νέους τη δυνατότητα να απορροφηθούν ευκολότερα από την αγορά εργασίας. Στην Ισπανία υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι η κατάσταση βελτιώνεται. Ωστόσο, για μένα, όπως και για εσάς, τα πράγματα δεν προχωρούν τόσο γρήγορα όσο θα ήθελα.
Πηγή: Φωτογραφικό αρχείο από τη συνάντηση μαθητών της ΓΣΑ και του ΓΕΛ Διστόμου, 2017
Σε ποιον θα μπορούσε να απευθυνθεί στις Βρυξέλλες ένας άνεργος νέος, για να λάβει βοήθεια και υποστήριξη;
Μίχαελ Ροτ: Αρμόδιοι είναι, για παράδειγμα, οι ευρωβουλευτές του κάθε κράτους, καθώς και τα μέλη της κάθε κυβέρνησης, τα οποία συνδιαμορφώνουν με τη συμμετοχή τους στις επιτροπές της ΕΕ την ευρωπαϊκή πολιτική και, φυσικά, η Κομισιόν. Ωστόσο, στη συντριπτική τους πλειονότητα, τα προγράμματα δεν συντονίζονται κεντρικά από τις Βρυξέλλες. Ακόμα και αν χρηματοδοτούνται από την ΕΕ, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την εθνική, περιφερειακή και τοπική πολιτική του κάθε κράτους μέλους.
Ποια μέτρα λαμβάνει η ΕΕ, ώστε να δημιουργηθούν προοπτικές για το μέλλον των νέων στην Ευρώπη;
Μίχαελ Ροτ: Πρόσφατα συγκροτήθηκε από την Κομισιόν το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης, το οποίο δίνει σε Ευρωπαίους πολίτες μεταξύ 17 και 30 ετών την ευκαιρία να προσφέρουν εθελοντική εργασία σε προγράμματα δίμηνης έως δωδεκάμηνης διάρκειας, να κάνουν την πρακτική τους άσκηση, να καταρτιστούν σε κάποια ειδικότητα και να βρουν μια θέση εργασίας.
Ένα από τα πλέον σημαντικά μέτρα που έχουν ληφθεί από την ΕΕ είναι η δημιουργία του προγράμματος Εγγύηση για τη Νεολαία. Στόχος του είναι να διασφαλίσει ότι όλοι οι νέοι κάτω των 25 ετών –είτε είναι εγγεγραμμένοι στον Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού είτε όχι– θα λαμβάνουν μια συγκεκριμένη προσφορά για μια ποιοτική θέση εργασίας, εντός τετραμήνου από την ολοκλήρωση της επαγγελματικής τους κατάρτισης ή από τη στιγμή που μένουν άνεργοι.
Δεν λέω ότι δεν υπάρχουν προβλήματα, αλλά έχουν σημειωθεί και σημαντικές επιτυχίες. Από τον Ιανουάριο του 2014, 14.000.000 νέες και νέοι έχουν συμμετάσχει σε εθνικά σχέδια εφαρμογής της Εγγύησης για τη Νεολαία. Στο πλαίσιο του προγράμματος, περίπου 9.000.000 νέες και νέοι έχουν βρει μια θέση εργασίας, επαγγελματικής κατάρτισης, μετεκπαίδευσης ή πρακτικής άσκησης. Στη μεγάλη τους πλειονότητα (πάνω από τα δύο τρίτα), οι θέσεις αφορούν προσλήψεις υπαλλήλων.
Ένα άλλο σχέδιο δράσης του προγράμματος Εγγύηση για τη Νεολαία είναι η Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων. Επικεντρώνεται σε χώρες της Ευρώπης, όπου το ποσοστό ανεργίας στους νέους ξεπερνά το 25%. Ο προϋπολογισμός για την υλοποίηση του σχεδίου ανέρχεται σε αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ. Η Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων είναι μια από τις κύριες πηγές χρηματοδότησης της ΕΕ για την υλοποίηση του προγράμματος Εγγύηση για τη Νεολαία. Κατά κύριο λόγο, η Πρωτοβουλία υποστηρίζει τη δημιουργία θέσεων επαγγελματικής κατάρτισης, πρακτικής άσκησης, εργασίας και επιμόρφωσης. Αν επισκεφθείτε τον ιστότοπο της Κομισιόν, θα βρείτε συγκεκριμένα παραδείγματα νέων, για παράδειγμα, στη Βουλγαρία, οι οποίοι βρήκαν δουλειά μέσα από το πρόγραμμα Εγγύηση για τη Νεολαία.
Όπως είπα, έχουμε σημειώσει αρκετές επιτυχίες, αλλά ακόμα έχουμε αρκετό δρόμο μπροστά μας. Το ζητούμενο είναι να συνεχίσουμε και να διευρύνουμε τις πρωτοβουλίες για τη μείωση της ανεργίας στους νέους, ώστε να τους παράσχουμε μια ποιοτική επαγγελματική κατάρτιση και να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες ευκαιρίες, για να εργαστούν και να συμμετέχουν στην κοινωνία. Στο πλαίσιο της Εγγύησης για τη Νεολαία, οφείλουμε να ενισχύσουμε τις εθνικές προσπάθειες των κρατών μελών με ένα νέο πρόγραμμα της ΕΕ, το οποίο θα προσφέρει κίνητρα σε όσους νέους επιθυμούν να μετακινηθούν εντός της ΕΕ, προκειμένου να αποκτήσουν επαγγελματική κατάρτιση. Ένα τέτοιο πρόγραμμα θα μπορούσε να καλύψει εξ ολοκλήρου το κόστος της επαγγελματικής κατάρτισης σε κάποια άλλη χώρα της ΕΕ. Αυτό ακριβώς έχει προτείνει η Γερμανία στην Κομισιόν.
Μαθητική συνάντηση ΓΣΑ και ΓΕΛ Διστόμου, 2017. Φωτογραφία της Σαρλόττε Έντζμαν
Παρατηρώντας τη σημερινή Ευρώπη, διαπιστώνουμε ότι τα βορειοευρωπαϊκά κράτη πλουτίζουν ολοένα και περισσότερο, ενώ τα κράτη του ευρωπαϊκού Νότου γίνονται ολοένα και πιο φτωχά. Κατά πόσο φταίνε τα κράτη της νότιας Ευρώπης; Σε τι οφείλεται αυτή η διαφορά Βορρά-Νότου; Τι έχετε να προτείνετε για την επίλυση αυτού του προβλήματος, ιδίως από την πλευρά του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD);
Μίχαελ Ροτ: Είναι αλήθεια ότι ορισμένες χώρες της Νότιας Ευρώπης έχουν πληγεί βαθύτατα από την οικονομική κρίση. Ωστόσο, ας μην ξεχνάμε και την κρίση στην Ιρλανδία. Παρ’ όλα αυτά, τον τελευταίο καιρό παρατηρείται και πάλι ανοδική τάση της οικονομίας σε όλα τα κράτη μέλη της ευρωζώνης. Η οικονομία της Ισπανίας, άλλης μίας χώρας η οποία είχε υποστεί βαρύ πλήγμα από την κρίση, αυξήθηκε το 2016 κατά 3,2% – το υψηλότερο ποσοστό ανάπτυξης σε ολόκληρη την ευρωζώνη! Ομοίως, η κατάσταση αρχίζει σταδιακά να βελτιώνεται και στην Ελλάδα. Για τη φετινή χρονιά, η Κομισιόν ελπίζει σε ανάπτυξη της τάξης του 2,7%. Παρ’ όλα αυτά, οφείλουμε να κάνουμε περισσότερα για την κοινωνική και οικονομική συνοχή της ΕΕ και της ευρωζώνης, ώστε να μη μεγαλώσει άλλο η ψαλίδα ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, χρειάζεται να δρομολογηθούν αλλαγές στην ευρωζώνη, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στις οικονομικές κρίσεις. Σχέδια δράσης, όπως η Εγγύηση για τη Νεολαία, έχουν συμβάλει στη δημιουργία προοπτικής για τις νέες και τους νέους της Ευρώπης. Προς αυτή την κατεύθυνση μπορούμε και οφείλουμε να κάνουμε περισσότερα. Η «κοινωνική διάσταση» έχει τεράστια σημασία για τη συνοχή της ΕΕ. Ως εκ τούτου, στηρίζουμε την πρόταση της Κομισιόν για τη δημιουργία του «Ευρωπαϊκού Πυλώνα των Κοινωνικών Δικαιωμάτων».
Πηγή: Φωτογραφικό αρχείο από τη συνάντηση μαθητών της ΓΣΑ και του ΓΕΛ Διστόμου, 2017
Στις ευρωπαϊκές χώρες που μαστίζονται από την οικονομική κρίση έχει επιβληθεί σκληρή πολιτική λιτότητας. Πιστεύετε ότι η συγκεκριμένη οικονομική πολιτική έχει πετύχει τον στόχο της και ότι πρέπει να συνεχιστεί;
Μίχαελ Ροτ: Πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ ήταν καταχρεωμένα. Επομένως, είναι απαραίτητο να απαλειφθεί σταδιακά το υψηλό χρέος και να αρθούν οι αιτίες που οδήγησαν στην υπερχρέωση. Παράλληλα, οφείλουμε να αποτρέψουμε την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης εξαιτίας υπερβολικών μέτρων λιτότητας. Το κλειδί για την επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης είναι ένας ισορροπημένος συνδυασμός αναπτυξιακής και κοινωνικά δίκαιης δημοσιονομικής πολιτικής, διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων στην εκπαίδευση, στην επιχειρηµατικότητα και στις υποδομές. Τα τελευταία χρόνια δόθηκε υπερβολική έμφαση στην πολιτική της λιτότητας. Ωστόσο, εκτός από τη λιτότητα, χρειάζεται να διασφαλίσουμε ότι θα υπάρξουν επαρκείς επενδύσεις και ότι θα υποστηριχθούν οι αδύναμες ομάδες της κοινωνίας.
Η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ευρώπη προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία. Δυστυχώς, ένα ακροδεξιό κόμμα εκπροσωπείται και στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Πόσο υψηλός είναι, κατά την προσωπική σας εκτίμηση, ο κίνδυνος από την παρουσία τέτοιων πολιτικών κομμάτων για την Ευρώπη; Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το πιο αποτελεσματικό μέσο, για να αντιταχθούμε στην ακροδεξιά πολιτική;
Μίχαελ Ροτ: Τα ακροδεξιά κόμματα εχθρεύονται τις δημοκρατικές αξίες των φιλελεύθερων κοινωνιών της Ευρώπης. Χρησιμοποιώντας λαϊκίστικα συνθήματα και φροντίζοντας πολλές φορές να αποκρύπτουν τις ακροδεξιές αντιλήψεις και προθέσεις τους, καταφέρνουν να βρίσκουν υποστηρικτές, ειδικά σε περιόδους κρίσης. Προτείνοντας φαινομενικά απλές λύσεις, προσπαθούν να κερδίσουν την εύνοια της κοινής γνώμης. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι συνήθως πιο περίπλοκη απ’ ό,τι φαίνεται. Αντί να την εξηγήσουν, απλοποιούν και υποβιβάζουν σκόπιμα την πολυπλοκότητα της πραγματικότητας και καταφεύγουν στο ψέμα. Έχουμε χρέος να υπερασπιστούμε την ανεκτικότητα των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Οι διακρίσεις και η μισαλλοδοξία δεν έχουν καμία θέση σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο! Επομένως, είναι σημαντικό να καλλιεργήσουμε τον διαπολιτισμικό διάλογο και να χαράξουμε μια κοινή στρατηγική για την κοινωνική ένταξη – όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, σε καθημερινή βάση στη Γερμανική Σχολή Αθηνών. Την ίδια άποψη μοιράζεται και η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών της ενωμένης Ευρώπης. Καλούμαστε να προασπίσουμε όλοι μαζί τις θεμελιώδεις αξίες της Ευρώπης και να δώσουμε στους συμπολίτες μας να καταλάβουν ότι τα εθνικιστικά συνθήματα δεν είναι η λύση σε κανένα πρόβλημα, ούτε και ήταν ποτέ.
Πηγή: Φωτογραφικό αρχείο από τη συνάντηση μαθητών της ΓΣΑ και του ΓΕΛ Διστόμου, 2017
Σε ό,τι αφορά την προσφυγική κρίση, πολλά λέγονται για τα ανώτατα όρια και για την κατανομή των προσφύγων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπάρχουν εποικοδομητικές προτάσεις και πολιτική βούληση για την κοινή επίλυση του προσφυγικού;
Μίχαελ Ροτ: Ναι, ασφαλώς υπάρχουν και εποικοδομητικές προτάσεις και πολιτική βούληση. Η προσφυγική κρίση αποτελεί πρόκληση για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επομένως, η επίλυση του προσφυγικού προϋποθέτει τη χάραξη ενιαίας ευρωπαϊκής πολιτικής.
Οι κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ έχουν ήδη δείξει τη βούληση να αντιμετωπίσουν το ζήτημα από κοινού. Τον τελευταίο καιρό εργάζονται για τη διαμόρφωση ενός ενιαίου και δίκαιου Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου. Ένα άλλο θέμα είναι πώς θα κατανέμονται στο μέλλον όσοι ζητούν προστασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έτσι ώστε να αποφορτιστούν οι χώρες υποδοχής, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, και να ανταποκριθούν πιο αποτελεσματικά στον ρόλο τους.
Ωστόσο, η μετεγκατάσταση των προσφύγων δεν λειτουργεί ακόμα σωστά. Ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν ήδη απορροφήσει πρόσφυγες από την Ελλάδα και την Ιταλία, ενώ κάποια άλλα δεν έχουν υποδεχτεί ούτε έναν. Χρειάζονται ακόμα πολλές βελτιώσεις. Η Γερμανία θα συνεχίσει να κάνει τα πάντα, για να βοηθήσει την Ελλάδα σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση, είτε με την υποστήριξη από ειδικούς είτε με την απορρόφηση προσφύγων ή με τη συνεργασία, για παράδειγμα, του Ελληνικού και του Γερμανικού Ερυθρού Σταυρού.
Ποιο είναι το προσωπικό σας όραμα για το μέλλον της Ευρώπης;
Μίχαελ Ροτ: Ως παιδί, μεγάλωσα στα σύνορα της διχοτομημένης Γερμανίας. Όταν κοιτούσα από το παράθυρο, αντίκριζα –ευτυχώς από τη δυτική πλευρά– ψηλά τείχη και αγκαθωτά συρματοπλέγματα. Έκτοτε ορκίστηκα στον εαυτό μου να μην πάψω ποτέ να αγωνίζομαι για μια ενωμένη Ευρώπη χωρίς ανυπέρβλητα σύνορα και φράχτες. Σήμερα βλέπω αυτή την ελεύθερη και ενωμένη Ευρώπη να βρίσκεται σε κίνδυνο. Επομένως, σας απευθύνω θερμή παράκληση να συμβάλετε στη δημιουργία μιας καλύτερης και πιο δίκαιης Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπενθυμίζοντας ξανά και ξανά στα κράτη μέλη της ότι όλοι μας έχουμε να ωφεληθούμε από το ομαδικό πνεύμα, την αλληλεγγύη και την ενότητα.
