10 Μαρτίου 2016 Συνάντηση με τον Ισαάκ Μιζάν, επιζώντα του Άουσβιτς

Μέσα από τις περιγραφές του, ο Ισαάκ Μιζάν επιστρέφει νοερά στους τόπους του μαρτυρίου του, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Άουσβιτς-Μπίρκεναου, του Μπούχενβαλντ και του Μπέργκεν-Μπέλζεν. Περιττό να πούμε πόσο επώδυνο είναι το αφηγηματικό ταξίδι στο παρελθόν, προπάντων, όταν μιλά για τους δικούς του ανθρώπους. Πλην ενός, όλα τα αδέρφια του θανατώθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα. Οι γονείς του και τα μεγαλύτερα αδέρφια του προτιμούσαν να στερηθούν το ξεροκόμματο που τους πετούσαν οι ναζί, για να μην πεινάσει εκείνος, το στερνοπαίδι της οικογένειας. Η πιο ζωντανή ανάμνηση που έχει από τους γονείς του είναι η αστείρευτη αγάπη και η φροντίδα τους σε έναν κόσμο γεμάτο μίσος και απανθρωπιά.

Στα μάτια των Ες Ες, οι κρατούμενοι δεν ήταν άνθρωποι, αλλά αντικείμενα με νούμερο. Το δικό του νούμερο, χαραγμένο στον πήχη του αριστερού χεριού, το κουβαλάει μαζί του μια ολόκληρη ζωή. Με τα χρόνια, έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητάς του. Με αβάσταχτο πόνο μιλά για τον κυνισμό των Ες Ες, για τον σαδισμό και τις βιαιοπραγίες εις βάρος των κρατουμένων. Και ο ίδιος υποβλήθηκε σε άγρια βασανιστήρια, όταν έσκυψε να πάρει το ξεροκόμματο που του πέταξε ένας φρουρός. Ο φόβος, η αγωνία και η παρουσία του θανάτου τον συντρόφευαν παντού και πάντα. «Χρησιμοποιούσαμε τα πτώματα για μαξιλάρια, διότι αισθανόμασταν και οι ίδιοι περισσότερο νεκροί παρά ζωντανοί». Τον Απρίλιο του 1945, όταν το στρατόπεδο του Μπέργκεν-Μπέλζεν απελευθερώθηκε από βρετανικά στρατεύματα, ο Ισαάκ Μιζάν ζύγιζε μόλις τριάντα πέντε κιλά. «Αν οι Σύμμαχοι είχαν φτάσει μία εβδομάδα αργότερα, δεν θα με έβρισκαν ζωντανό». Στα εφηβικά του χρόνια έζησε από κοντά την παράνοια και την ανθρώπινη διαστροφή – τα κρεματόρια. Με τα ίδια του τα μάτια είδε αβοήθητες γυναίκες με το μωρό τους στην αγκαλιά, παιδιά, άντρες και ηλικιωμένους να οδηγούνται στους θαλάμους αερίων, είδε τους κρατούμενους να στοιβάζουν τους νεκρούς στα κρεματόρια, υπό την απειλή των Ες Ες. Τα ψυχικά τραύματα εκείνης της εποχής δεν γιατρεύτηκαν ποτέ. Αν και στερήθηκε τα χρόνια της νιότης του, δεν έχασε ποτέ την ελπίδα για επιβίωση. Ακόμα και σήμερα, αίνιγμα παραμένει για τον ίδιο από πού άντλησε τόση δύναμη. Ίσως το χρωστούσε στην ακαταδάμαστη θέληση για ζωή, την οποία του είχε εμφυσήσει το οικογενειακό του περιβάλλον στην Άρτα, τη γενέτειρά του.